ΑΡΧΕΙΟ ΑΡΘΡΩΝ
Τρεις νέες πρωτοβούλίες για την τραπεζική αγορά από το Υπουργείο Ανάπτυξης
22/07/2009 πηγή: ΚΕΡΔΟΣ 21/07/09
Τρεις νέες πρωτοβουλίες δρομολογεί το υπουργείο Ανάπτυξης με στόχο την προστασία των καταναλωτών κα την εύρυθμη λειτουργία της τραπεζικής αγοράς. Οι πρωτοβουλίες αφορούν τη δημιουργία ειδικού γραφείου υποστήριξης καταναλωτή τραπεζικών προϊόντων, την ενσωμάτωση της κοινοτικής οδηγίας για τη καταναλωτική πίστη και την επίσπευση της εφαρμογής αποφάσεων για όρους που έχουν κριθεί καταχρηστικοί.
Ειδικότερα, σύμφωνα με τον υπουργό Ανάπτυξης, κ. Κ. Χατζηδάκη οι πρωτοβουλίες είναι οι εξής:
Α. Δημιουργία ειδικού γραφείου υποστήριξης καταναλωτή τραπεζικών προϊόντων
Μέσα από την αξιοποίηση πόρων από το ΕΣΠΑ, και κυρίως από το ΕΠΑΝ θα προχωρήσει η δημιουργία ειδικού γραφείου υποστήριξης καταναλωτή τραπεζικών προϊόντων. Η δομή αυτή θα λειτουργεί στα πλαίσια της ΓΓΚ, και ενδεικτικά θα περιλαμβάνει:
- τηλεφωνική γραμμή για την καταγραφή ερωτήσεων, παραπόνων και καταγγελιών για θέματα της χρηματοπιστωτικής αγοράς
- χαρτογράφηση των προσφερομένων τραπεζικών προϊόντων
- συμβουλευτική υποστήριξη του καταναλωτή για τη καλύτερη δυνατή επιλογή δανείου ή άλλου τραπεζικού προϊόντος
- νομική υποστήριξη σε αρχικό στάδιο, για την απεμπλοκή από διάφορα προβλήματα
- στην ενημέρωση για τα δικαιώματα των καταναλωτών που απορρέουν από το θεσμικό πλαίσιο που ισχύει.
Η μορφή θα οριστικοποιηθεί μετά από μελέτη, η οποία θα προκηρυχθεί εντός του Αυγούστου. Η χρηματοδότηση της μελέτης θα γίνει από το Ε.Π. Πολιτεία και θα είναι προϋπολογισμού 55.000 ευρώ.
Οπως είπε ο υπουργός, με βάση το παραδοτέο της μελέτης, το οποίο θα είναι έτοιμο τέλη Οκτωβρίου, θα προχωρήσει μέσα από το ΕΠΑΝ, η τελική προκήρυξη του έργου για τη δημιουργία και τη λειτουργία της δομής η οποία θα ξεκινήσει μέσα στο 2010.
Οπως είπε ο υπουργός, με βάση το παραδοτέο της μελέτης, το οποίο θα είναι έτοιμο τέλη Οκτωβρίου, θα προχωρήσει μέσα από το ΕΠΑΝ, η τελική προκήρυξη του έργου για τη δημιουργία και τη λειτουργία της δομής η οποία θα ξεκινήσει μέσα στο 2010.
Οπως είπε ο υπουργός, με βάση το παραδοτέο της μελέτης, το οποίο θα είναι έτοιμο τέλη Οκτωβρίου, θα προχωρήσει μέσα από το ΕΠΑΝ, η τελική προκήρυξη του έργου για τη δημιουργία και τη λειτουργία της δομής η οποία θα ξεκινήσει μέσα στο 2010.Β. Ξεκινά η ενσωμάτωση κοινοτικής οδηγίας για τη καταναλωτική πίστη
Το Σεπτέμβριο ολοκληρώνονται οι εργασίες της επιτροπής για την ενσωμάτωση της Κοινοτικής Οδηγίας για την Καταναλωτική Πίστη. Με την οδηγία αυτή η τραπεζική αγορά αλλάζει.
Συγκεκριμένα, με την ενσωμάτωση της οδηγίας όλοι οι καταναλωτές στην ΕΕ θα λαμβάνουν μέσω του εντύπου των "τυποποιημένων ευρωπαϊκών πληροφοριών καταναλωτικής πίστης" τις ίδιες πληροφορίες, ούτως ώστε εύκολα να μπορούν να συγκρίνουν και να επιλέγουν την πλέον συμφέρουσα τραπεζική υπηρεσία ή προϊόν, είτε στην χώρα τους είτε σε άλλο κράτος μέλος, καθώς και να επωφελούνται από τραπεζικά προϊόντα που δεν διατίθενται στην χώρα τους.
Δηλαδή οι Έλληνες καταναλωτές θα έχουν τη δυνατότητα να έχουν εύκολη πρόσβαση σε προϊόντα καταναλωτικής πίστης (δάνεια, κάρτες, κ.α.) από χώρες της ΕΕ με επιτόκια ενδεχομένως περισσότερο προνομιακά από αυτά που υπάρχουν στην ελληνική αγορά. «Ανοίγει έτσι σημαντικά η αγορά δανείων και η ενίσχυση του ανταγωνισμού θα συμβάλλει στην βελτίωση των τραπεζικών προϊόντων και, πιθανώς, στην μείωση των επιτοκίων» τόνισε χαρακτηριστικά ο υπουργός.
Η ενσωμάτωση θα γίνει με νομοθετική πράξη στην Ελληνική Βουλή μέσα στο επόμενο τρίμηνο (Σεπτέμβριο - Οκτώβριο) και από τις αρχές του 2010 θα αποτελεί νόμο του κράτους. Στο πεδίο εφαρμογής της θα εμπίπτουν τα πλέον διαδεδομένα καταναλωτικά δάνεια, δεδομένου ότι θα καλύπτει συμβάσεις πίστωσης που αφορούν ποσά από 200 έως 75.000 ευρώ και θα αφορά και τις πιστωτικές κάρτες.
Γ. Πρόσκληση για επίσπευση εφαρμογής αποφάσεων για όρους που έχουν κριθεί καταχρηστικοί, αλλά όχι με αμετάκλητη δικαστική απόφαση
Σύμφωνα με τον κ. Χατζηδάκη, υπάρχουν δικαστικές αποφάσεις που μετά από προσφυγές καταναλωτών, μια σειρά από όρους τραπεζικών συναλλαγών έχουν κριθεί καταχρηστικοί.
«Οι αποφάσεις αυτές δεν είναι αμετάκλητες, ώστε να μπορέσουμε να τους δώσουμε καθολική εφαρμογή, και ενδεχομένως, μέχρι να καταστούν αμετάκλητες να περάσει αρκετός χρόνος».
Ενδεικτικά ο υπουργός ανέφερε δύο τέτοιες αποφάσεις:
1. Αναδρομική επιβάρυνση τόκων σε χρήση πιστωτικής κάρτας με χρέωση από την ημέρα διεξαγωγής της συναλλαγής και όχι από την ημερομηνία εξόφλησης που αναφέρεται στον λογαριασμό, φαινόμενο το οποίο φέρεται να προκαλεί οικονομική επιβάρυνση στον καταναλωτή για τόκους 35 ημερών κατά μέσο όρο
2. Χρέωση προμήθειας έως και 1,40 € για κατάθεση σε λογαριασμό τρίτου προσώπου, παρόλο που η κατάθεση φέρεται να λειτουργεί υπέρ του πελάτη της τράπεζας αλλά και υπέρ της ιδίας, δεδομένου ότι προκαλεί μεγαλύτερη ρευστότητα χρημάτων.
«Οι όροι αυτοί αφορούν σχεδόν κάθε πελάτη της τράπεζας, και με δεδομένο ότι υπάρχει ήδη νομικό υπόβαθρο για την απόσυρση τους, καλούμε σήμερα τις τράπεζες να υιοθετήσουν άμεσα το σκεπτικό των δικαστικών αποφάσεων και να προχωρήσουν από τώρα στην κατάργηση αυτών των χρεώσεων.
Η καθυστέρηση εκ μέρους τους στην εφαρμογή αποφάσεων που είναι σχεδόν βέβαιο ότι σύντομα θα αποκτήσουν αμετάκλητο χαρακτήρα και θα έχουν καθολική εφαρμογή δεν είναι προς όφελος κανενός. Τις καλούμε συνεπώς να προχωρήσουν σε μία κίνηση η οποία εκτός από τους καταναλωτές θα ωφελήσει και τη δική τους εικόνα» επεσήμανε ο κ. Χατζηδάκης.
Οπως είπε, στόχος της κυβέρνησης είναι η προστασία των καταναλωτών. «Σίγουρα, οι τράπεζες μπορούν να συμβάλλουν στην οικονομική ανάπτυξη, πράγμα ιδιαίτερα σημαντικό. Όμως, από την άλλη πλευρά, η προστασία του καταναλωτή είναι, επίσης, μεγάλης σημασίας. Γι' αυτό και κάνουμε προσπάθειες, κάνουμε βήματα, όπως αυτά που σας περιέγραψα.
Δεν χρωστάμε τίποτα σε κανέναν. Άλλη κυβέρνηση ήταν εκείνη που έβλεπε το μεγάλο πρόβλημα με τα πανωτόκια και δεν τολμούσε να κάνει μία ρύθμιση υπέρ των πολιτών. Εμείς, αντίθετα, αντιδρούμε με συγκεκριμένα μέτρα ακολουθώντας το δρόμο της Ευρώπης για την προστασία του καταναλωτή.
Το νομοθετικό και κανονιστικό πλαίσιο της πολιτείας είναι πλέον πιο ξεκάθαρο και πιο αυστηρό. Δυστυχώς, κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει τη περίπτωση κάποιοι να επιμένουν να μη το σέβονται.
Η κυβέρνηση, δεν θα μείνει με σταυρωμένα χέρια και θα εξαντλήσει όλα τα μέσα που έχει στη διάθεσή μας ώστε να συμμορφωθούν για την ομαλή του τραπεζικού συστήματος και την προστασία των Ελλήνων καταναλωτών.
Εμείς θα είμαστε στην πλευρά των πολλών, στην πλευρά των πολιτών, χωρίς λαϊκισμούς, αλλά με υπευθυνότητα και χωρίς συμβιβασμούς. Στόχος μας είναι μια εύρυθμη λειτουργία της αγοράς, χωρίς στρεβλώσεις, με καταχρηστικούς όρους και αδικίες. Προς αυτή την κατεύθυνση δουλεύουμε, σε αυτό στοχεύουν τα μέτρα που έχουμε λάβει και αυτά που εξαγγείλαμε και σε αυτή την κατεύθυνση θα συνεχίσουμε» κατέληξε ο κ. Χατζηδάκης.
Οι παρεμβάσεις του υπουργείου
Παράλληλα, ο υπουργός έκανε ιδιαίτερη αναφορά στις παρεμβάσεις που έκανε το υπουργείο Ανάπτυξης σε σχέση με τα τραπεζικά προϊόντα και τις υπηρεσίες που είχαν ως βασικό στόχο την προστασία του καταναλωτή.
Α. Νομοθετικές Παρεμβάσεις
Οπως είπε ο υπουργός:
Θεσμοθετήθηκε το ακατάσχετο της μοναδικής κατοικίας δανειολήπτη, για οφειλές μέχρι 20.000 ευρώ, από καταναλωτικά δάνεια και πιστωτικές κάρτες.- Δημιουργήθηκε νέο θεσμικό πλαίσιο για τον καθορισμό των όρων λειτουργίας των εταιρειών ενημέρωσης για ληξιπρόθεσμες οφειλές, εταιριών που πριν την ψήφιση του νόμου ήταν γνωστές σαν "εισπρακτικές εταιρείες". Με το νέο θεσμικό πλαίσιο εμποδίζεται η επανάληψη κατακριτέων και απαράδεκτων φαινομένων σε βάρος καταναλωτών, καθώς οι εταιρείες που θα δραστηριοποιούνται πλέον σε αυτόν τον κλάδο θα πρέπει να εγγραφούν στο μητρώο και να ακολουθούν συγκεκριμένες δεσμευτικές πρακτικές. Η ΥΑ έχει υπογραφεί και έχει σταλεί για δημοσίευση στο ΦΕΚ και μέσα στον Αύγουστο το μητρώο θα αρχίσει να συμπληρώνεται.- Εκδόθηκε Υπουργική Απόφαση με την οποία αποκτούν καθολική εφαρμογή αμετάκλητες δικαστικές αποφάσεις που έχουν κρίνει καταχρηστικούς όρους και αφορούν σε χρεώσεις και προμήθειες.
Μάλιστα, όπως είπε ο υπουργός, με βάση την απόφαση αυτή επεβλήθησαν πρόστιμα σε τράπεζες για παράνομες και καταχρηστικές χρεώσεις και προμήθειες, οι οποίες αφορούσαν πάνω από 3 μεγάλες κατηγορίες προϊόντων: στεγαστικά δάνεια κυμαινόμενου επιτοκίου, συμβάσεις χορήγησης πιστωτικών καρτών, λογαριασμούς καταθέσεων.Οι τράπεζες προσέφυγαν στο ΣτΕ κατά της ΥΑ, το οποίο πρόσφατα απέρριψε την προσφυγή τους. Με επιστολή του στις 15/06/09 προς όλες τις τράπεζες, ο ΓΓΚ ζήτησε εκ νέου την άμεση διαγραφή όλων των καταχρηστικών προμηθειών από τις τραπεζικές συμβάσεις των τραπεζικών προϊόντων που εμπίπτουν στην ΥΑ, παρά το τυπικό γεγονός ότι η απόφαση του ΣτΕ δεν έχει ακόμα καθαρογραφεί και αποσταλεί επίσημα στις τράπεζες. «Με επιστολή που λάβαμε πριν λίγες μέρες, όλα τα τραπεζικά ιδρύματα μάς διαβεβαιώνουν ότι θα προσαρμόζονται στο θεσμικό πλαίσιο και προχωρούν σε άμεση κατάργηση των καταχρηστικών χρεώσεων και προμηθειών.
Είναι ασφαλώς μια θετική εξέλιξη και μια δικαίωση για το Υπουργείο Ανάπτυξης. Βέβαια, η εξέλιξη αυτή, ασφαλώς δεν σημαίνει ότι η ΓΓΚ δεν θα συνεχίσει τον έλεγχο, προκειμένου να διασφαλιστεί ότι όλα όσα υπεύθυνα δηλώνονται, θα εφαρμοστούν. Αντιθέτως, οι έλεγχοί μας θα είναι ακόμα πιο εντατικοί και είναι αυτονόητο ότι στην περίπτωση που εξακολουθούν να εισπράττονται παράνομες χρεώσεις και προμήθειες, θα επιβάλλονται οι κυρώσεις που ο νόμος προβλέπει» τόνισε ο υπουργός.
Β. Διοικητικές - θεσμικές παρεμβάσεις
Σύμφωνα με τον υπουργό:
- Επετεύχθη ματαίωση της προσπάθειας από την πλευρά αρκετών τραπεζικών ιδρυμάτων, για τη μονομερή αύξηση των επιτοκίων στις πιστωτικές κάρτες τον περασμένο Δεκέμβριο.
- Με την επίκληση του θεσμικού πλαισίου για τους πλειστηριασμούς, δόθηκε η δυνατότητα σε αρκετούς δανειολήπτες, σίγουρα σε όσους προσφεύγουν έγκαιρα στην ΓΓΚ, να γλιτώσουν τα σπίτια τους.
- Επεβλήθη πρόστιμο στη τράπεζα Citibank για παραβάσεις διατάξεων περί προστασίας καταναλωτή στον τραπεζικό κλάδο, κατά την προώθηση προϊόντων της Lehman Brother.
- Έγινε σειρά εκδηλώσεων με στόχο την ενημέρωση των καταναλωτών για τα δικαιώματά τους, αλλά και την προσπάθεια δημιουργίας κουλτούρας υπεύθυνου δανεισμού.
Πολιτική Ασφάλειας Όροι Χρήσης