Τα όνειρα ζωντανεύουν στις Κυκλάδες

Τό ἐκκλησιαστικό μουσεῖο τῆς Μάρπησσας βρίσκεται δίπλα στόν Ἱερό Ἐνοριακό Ναό τοῦ χωριοῦ, ὁ ὁποῖος εἶναι ἀφιερωμένος  στήν Μεταμόρφωση τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ.

Ἡ ἔμπνευση καί στήριξη αὐτοῦ τοῦ μεγάλου ἔργου ἀνήκει στόν μακαριστό ἐφημέριο τοῦ χωριοῦ, Πρωτοπρεσβύτερο π. Γεώργιο Στάμενα (1926-1997). Ὁ μακαριστός π. Γεώργιος, ἀφοῦ ἐξασφάλισε τή συγκατάθεση τῆς Ἀρχαιολογικῆς Ὑπηρεσίας καί ἔχοντας τήν ἐπαινετή κατανόηση τῶν κατοίκων καί προσφιλῶν του ἐνοριτῶν, ἄρχισε νά συγκεντρώνει στόν παλαιό ναό τῆς Μεταμορφώσεως, ὅλες ἐκεῖνες τίς εἰκόνες, πού ἦταν σέ ἐξωκκλήσια καί ἀπομονωμένα μοναστήρια καί κινδύνευαν νά γίνουν λεία τῶν ἀρχαιοκαπήλων. Ἔτσι, κατόρθωσε νά διασώσει πολύτιμους προγονικούς θησαυρούς, συνάμα δέ καί προπάντων ἱερά κειμήλια τῆς εὐσεβείας τῶν προγόνων µας, ἀπό τήν περιφέρεια τῆς Μάρπησσας.

Ἡ ὑλοποίηση τοῦ ἔργου καί ὁλοκλήρωση τοῦ ὀνείρου τοῦ π. Γεωργίου πραγματοποιήθηκε λίγο μετά τήν ἐκδημία του, ἀπό τόν κατά σάρκα ἀδελφό του, μακαριστό Μητροπολίτη Παροναξίας Ἀμβρόσιο β΄, ὁποῖος ἀνέθεσε στόν ἑπόμενο ἐφημέριο του χωριοῦ Πρωτοπρεσβύτερο π. Δημήτριο Κυδωνιέα τήν ἐπιστασία καί διεκπεραίωση τοῦ ἔργου. Ἡ οἰκοδόμηση τοῦ μουσείου ἀνατέθηκε στόν ἔμπειρο ναοδόμο κ. Ἠλία Φραγκούλη καί τό ἔργο τῆς ταξινομήσεως τῶν ἱερῶν εἰκόνων, στόν ἀείμνηστο ἀρχαιολόγο καθηγητή Θεολόγο Ἀλιπράντη.

Τό μουσεῖο ἐγκαινιάσθηκε ἀπό τόν μακαριστό Ἀρχιεπίσκοπο Ἀθηνῶν καί Πάσης Ἑλλάδος Χριστόδουλο τόν Αὔγουστο τοῦ 1998.

Στό ἐκκλησιαστικό μουσεῖο τῆς Μάρπησσας φυλάσσονται ἀξιόλογες ἱερές εἰκόνες, μεταβυζαντινῆς κυρίως ἐποχῆς καί διάφορα ἱερά κειμήλια τῆς εὐσεβείας τῶν προγόνων μας.

Οἱ ἁγιογράφοι οἱ ὁποῖοι ἀναφέρονται σέ μερικές εἰκόνες εἶναι ὁ Ἰωάννης Δακορώνιας, ὁ Ἱερομόναχος Δαμασκηνός, ὁ Θεόδωρος Καλουδᾶς, ὁ Πέτρος Μαυρογέννης καί ὁ Ἀνδρέας Μοστράτος. Οἱ δύο πρῶτοι ἔδρασαν τόν 17ο αἰώνα, ἐνῶ οἱ τρεῖς ἄλλοι στό πρῶτο μισό περίπου τοῦ 18ου αἰῶνος.

Τόσο τά ἔργα τῶν προαναφερθέντων ἁγιογράφων, ὅσο καί οἱ ἀνυπόγραφες καί ἀχρονολόγητες εἰκόνες ἀκολουθοῦν τή βυζαντινή τεχνοτροπία καί εἰδικότερα τήν Κρητική σχολή, ἐνῶ ἐλάχιστες εἶναι οἱ εἰκόνες ἐκεῖνες, στίς ὁποῖες διακρίνονται  δευτερεύοντα στοιχεῖα ἀπό τή δυτική τέχνη.

Ὁ ἐπιτάφιος θρῆνος εἶναι ἡ ἀρχαιότερη εἰκόνα τῆς περιοχῆς. Χρονολογεῖται στά τέλη τοῦ 15ου αἰώνα καί εἶναι ἕνα ἀξιόλογο ἔργο τῆς πρώιμης Κρητικῆς τέχνης.

Ὁ παλαιός ἐπιτάφιος τῆς ἐνορίας, ὁ ὁποῖος χρονολογεῖται περί τό 1750, παρουσιάζει ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον ὄχι μόνο γιά τήν ξυλογλυπτική τέχνη ἀλλά καί γιά τή ζωγραφική του διακόσμηση. Κατά τόν ἀείμνηστο ἀρχαιολόγο καθηγητή Ἀναστάσιο Ὀρλάνδο ὁ τύπος αὐτός τοῦ ἱεροῦ ἐπιταφίου προέρχεται ἀπό τή Μικρά Ἀσία.

Η Βυζαντινή πινακοθήκη/εκκλησιαστικό μουσείο της Μάρπησσας είναι επισκέψιμη κάθε ημέρα τις ώρες 19.00-21.00 εκτός Δευτέρας.