Τα όνειρα ζωντανεύουν στις Κυκλάδες

Τα μείζονα ζητήματα, ενόψει και της συνταγματικής αναθεώρησης, την οποία έχει εξαγγείλει η κυβέρνηση, της προστασίας της νησιωτικότητας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συζητήθηκαν κατά την ημερίδα, με θέμα «Επίκαιρα Πολιτειακά και Συνταγματικά Ζητήματα», που διοργάνωσε ο Δικηγορικός Σύλλογος Σύρου.

Στη συνεδριακή αίθουσα του Επιμελητηρίου Κυκλάδων, όπου πραγματοποιήθηκε η εκδήλωση, το παρών έδωσαν ο Αντιπεριφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου, κ. Γιώργος Λεονταρίτης, ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου Κυκλάδων, κ. Γιάννης Ρούσσος, εκ μέρους του Δήμου Σύρου-Ερμούπολης, ο κ. Ανδρέας Γιαλόγλου και ο κ. Κομνηνός Στρογγύλης, ο αντιπρόεδρος του Συλλόγου Μελετητών και Μηχανικών Κυκλάδων, ο πρόεδρος του Συλλόγου Συνταξιούχων του ΟΤΕ, εκπρόσωπος του Συλλόγου Συμβολαιογράφων, καθώς και του Συλλόγου Λογιστών, ο πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Άνδρου, κ. Μπάλλας και η Νομική Σύμβουλος του Δήμου Άνδρου, ο Νομικός Σύμβουλος του Δήμου Πάρου, κ. Φιφλής, όπως και εκπρόσωπος του Ιατρικού Συλλόγου.

Χρέος υπεράσπισης του κράτους δικαίου

Την εκδήλωση άνοιξε ο πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Σύρου, κ. Νίκος Παγίδας, ο οποίος παρουσίασε το πάνελ, με κεντρικό ομιλητή τον κ. Σωτήρη Αθανασίου, μέλος του Δικηγορικού Συλλόγου Ιωαννίνων και υπεύθυνο νομοθετικής και νομοτελειακής έρευνας και τεκμηρίωσης, την Πρόεδρο του Δικηγορικού Συλλόγου Νάξου, κ. Μαρία Μάρκου, τον Πρόεδρο του Δικηγορικού Συλλόγου Φλώρινας, κ. Δημήτρη Στεφανίδη, καθώς και τον Πρόεδρο της Ένωσης Συνταξιούχων ΝΑΤ, κ. Γιώργο Μηλιό.

«Μέχρι σήμερα, ο Δικηγορικός Σύλλογος, με συνέπεια και συνέχεια, έχει σταθεί δίπλα σε αυτά που υπηρετεί και πιστεύει και έχει ορκιστεί, δηλαδή το Σύνταγμα και τους Νόμους και βέβαια δίπλα στην κοινωνία. Αυτό, για θεσμικούς λόγους αλλά και εκ του καθήκοντος», σημείωσε ανοίγοντας την ημερίδα ο κ. Παγίδας, τονίζοντας πως χρέος των θεσμικών εκπροσώπων είναι η υπεράσπιση του κράτους δικαίου, η διασφάλιση ανεξάρτητης δικαιοσύνης, η οποία εργάζεται στο όνομα του ελληνικού λαού, ενώ απηύθυνε έκκληση για ουσιαστικές παρεμβάσεις, με γνώμονα το κοινό καλό του συνόλου της κοινωνίας.

Ενδελεχής νομική ανάλυση των ζητημάτων

Την ομιλία του, ο κεντρικός ομιλητής, κ. Αθανασίου, ξεκίνησε, με την παραδοχή, η οποία αργότερα εκφράστηκε από την πλειοψηφία των ομιλητών και των παρευρισκομένων, ότι η προάσπιση των δικαιωμάτων στην ισότητα, που στην ημερίδα, αφορούσαν κυρίως τις νησιωτικές περιοχές, δεν αφορά μόνο τα νησιά, αλλά όλες τις περιοχές της Ελλάδας και κυρίως των ορεινών περιοχών.

Ο κ. Αθανασίου επεσήμανε, πως αν παρατηρήσει κανείς όσα προτείνονται το Ελληνικό Κράτος και η Ολομέλεια του ΣτΕ, για αυτά τα θέματα, επιδεικνύεται άγνοια των συνθηκών στις περιοχές αυτές.

Όπως διευκρίνισε, αν και αντικείμενο της εκδήλωσης ήταν η νησιωτικότητα και η προστασία της, η προαναγγελθείσα συνταγματική αναθεώρηση, με ιδιαίτερη έμφαση σε ένα κεφάλαιό της, τα ανθρώπινα δικαιώματα, με επιμέρους ενότητες, που φαινομενικά δείχνουν να είναι άσχετες μεταξύ τους, στην πραγματικότητα συμπλέκονται, σε μία ενιαία ενότητα και αυτό, διότι η προστασία της νησιωτικότητας είναι συνταγματική. Παράλληλα, δεδομένης και της παρούσας αντιμετώπισης του σύγχρονου νομοθέτη και της κεντρικής διοίκησης απέναντι στους νησιώτες, η συνταγματική διάταξη της νησιωτικότητας «δε φαίνεται να έχει κανένα ωφέλιμο κανονιστικό ή δραστικό αποτέλεσμα και περιεχόμενο», έχοντας ως αποτέλεσμα την κακονομία, «χαρακτηριστική ένδειξη του τρόπου με τον οποίο ο κοινός νομοθέτης και κατ’ επέκταση η διοίκηση αντιμετωπίζουν και “σέβονται” το σύνταγμα σε κάθε του λέξη».

Επιχειρώντας να δώσει τον ορισμό της νησιωτικότητας, ο κ. Αθανασίου σημείωσε, πως αφορά στην άρση, σε βάρος των κατοίκων των νησιωτικών περιοχών, όλων των πραγματικών ανισοτήτων, προκειμένου να προστατεύονται και να εξισώνονται με τον κάτοικο της Ηπειρωτικής Ελλάδας, αλλά και να παρέχονται κίνητρα για την παραμονή των κατοίκων στις περιοχές αυτές.

Επιπλέον, εξήγησε αναλυτικότατα το νομικό ιστορικό, σχετικά με τις αναθεωρήσεις του συντάγματος και τις αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο της νησιωτικότητας, καταλήγοντας στο συμπέρασμα, πως η παρεχόμενη συνταγματική προστασία για τις νησιωτικές και ορεινές περιοχές ήταν αναποτελεσματική, ενώ πρότεινε, ενόψει της επικείμενης συνταγματικής αναθεώρησης, να προστεθεί στο άρθρο 101 του συντάγματος ακόμη μία παράγραφος, με την οποία να ορίζεται, ότι σε καμία περίπτωση δεν επιτρέπεται η κατάργηση ή η μείωση της προστασίας, που παρέχεται στα νησιά.

Εποχή κρίσης θεσμών και αξιών

Από την πλευρά της, η Πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Νάξου, υπογράμμισε, όπως και όλοι οι ομιλητές πριν από εκείνη, πως «η συνταγματική υπόσταση σε ό,τι αφορά στο θέμα της νησιωτικότητας, δεν υφίσταται πλέον», ενώ πρόσθεσε, ότι «βρισκόμαστε σε μία εποχή κρίσης των θεσμών και των αξιών, όπου δοκιμάζεται ολόκληρο το κοινωνικό σύνολο με την επιβολή αλλεπάλληλων νομοθετικών ρυθμίσεων».

«Εμείς, ως εφαρμοστές των κανόνων αυτών, εκπρόσωποι των θεσμών, οφείλουμε να υπηρετούμε και να επαγρυπνούμε για τη διαφύλαξη και την προστασία τους. Οι εκπρόσωποι της πολιτείας έχουν χρέος να μεριμνούν και να λαμβάνουν τα μέτρα εκείνα που προωθούν την ανάπτυξη, ωφελούν και δε βλάπτουν τον πολίτη, υπηρετούν και δεν προσβάλλουν την ανθρώπινη αξία», τόνισε, καλώντας τους εκπροσώπους «να συμβάλλουμε με κάθε τρόπο, προτείνοντας μέτρα άμεσα και εποικοδομητικά, ως γνώστες των θεμάτων αυτών, για να μπορούμε να πούμε, ότι η οποιαδήποτε συνταγματική αναθεώρηση, η οποιαδήποτε βελτίωση στα θέματα της νησιωτικότητας, να έχει το αποτέλεσμα που πραγματικά επιδιώκουμε».

Κοινή διεκδίκηση για όλους η ισότητα

Στην εισήγησή του, ο Πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου της Φλώρινας, μίας κατ’ εξοχήν ορεινής και δυσπρόσιτης περιοχής, εξέφρασε έντονο προβληματισμό, σε σχέση με τη δεδομένη χρονική στιγμή, κατά την οποία αποφασίστηκε η αναθεώρηση του συντάγματος, λαμβάνοντας υπόψιν τις πολιτικοοικονομικές συνθήκες, υπό τις οποίες αυτή επιχειρείται.

Επίσης, εξέφρασε τον προβληματισμό του και για το ενδεχόμενο συνταγματικοποίησης μέτρων, με στόχο τη δέσμευση όλων των υπολοίπων γενεών.

Περνώντας στο ζήτημα της προάσπισης της ισότητας των κατοίκων προβληματικών περιοχών, τόνισε πως η νησιωτικότητα, η ορεινότητα και τα άλλα συναφή ζητήματα, δεν αποτελούν ξεχωριστές ενότητες, αλλά μία ενιαία, για την οποία χρειάζεται κοινή αντιμετώπιση.

Μάλιστα, αναφέρθηκε και σε παραδείγματα κοινωνικού αυτοματισμού, όπως η αντίδραση εκπροσώπων άλλων περιοχών, αναφορικά με την κατάργηση των μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στα νησιά, οι οποίοι τάχθηκαν αντίθετοι στους νησιώτες, λόγω της ευρείας και πολλές φορές λανθασμένης εντύπωσης, που δίνει η αναγνωρισιμότητα, η επισκεψιμότητα μερικών εκ των νησιών, χωρίς φυσικά να λαμβάνεται υπόψιν η πάγια κατάσταση, που βιώνουν οι μόνιμοι κάτοικοι.

«Δεν πρέπει τα προβλήματα άλλων περιοχών να τίθενται αντιπαραθετικά με τις διεκδικήσεις των νησιών (φπα), αλλά συμπληρωματικά. Θα πρέπει να υπάρχει μέριμνα για όλες τις χειμαζόμενες περιοχές, που λόγω γεωγραφικής θέσης έχουν προβλήματα. Να μην τίθενται ανταγωνιστικά, αλλά συναγωνιστικά», διεμήνυσε προς όλες τις κατευθύνσεις ο κ. Στεφανίδης.

Κάλεσμα σε συνεχή επαγρύπνιση

Το λόγο πήρε και ο Πρόεδρος του Επιμελητηρίου Κυκλάδων, κ. Γ. Ρούσσος, ο οποίος επικεντρώθηκε στο ζήτημα του ΦΠΑ, αναφερόμενος στις προσπάθειες των ευρωπαϊκών κρατών, για τη θέσπιση ευνοϊκών ρυθμίσεων, όσον αφορά στα νησιά, αλλά και στο ψήφισμα του ευρωκοινοβουλίου, έπειτα από πρωτοβουλία Έλληνα ευρωβουλευτή, όσον αφορά στη δυνατότητα του κάθε κράτους, ανεξαρτήτως των μνημονιακών του υποχρεώσεων, να διαμορφώνει ειδικά κριτήρια για τα νησιά.

Τέλος, ανέφερε, πως οι προσπάθειες των φορέων δείχνουν να καρποφορούν, καθώς το ζήτημα της νησιωτικότητας και του ΦΠΑ βρίσκεται συνεχώς στην επικαιρότητα εγείροντας αντιδράσεις, ενάντια στην επιχειρούμενη πολιτική, ενώ κάλεσε τους εκπροσώπους των φορέων, να μην παρασυρθούν και εφησυχάσουν από ελάχιστα αντισταθμιστικά μέτρα, εγκαταλείποντας τις προσπάθειες για επαναφορά του πρότερου καθεστώτος.  

Αφορμή σύγκρουσης τα εμπορικά μονοπώλια

Παρ’ ολίγον «θερμό επεισόδιο» υπήρξε ανάμεσα στον Αντιπεριφερειάρχη και τον πρόεδρο του Δικηγορικού Συλλόγου Σύρου, όταν ο δεύτερος, σε γενικότερη τοποθέτηση, σχετικά με τα εμπορικά μονοπώλια, κάλεσε την Περιφέρεια να ενεργοποιήσει το τμήμα εμπορίου, καθώς «εδώ και χρόνια, σε όλη την Ελλάδα, αλλά ειδικότερα εδώ, ένα πράγμα αποδεδειγμένο και από την οικονομική κοινότητα και από την Ευρωπαϊκή Ένωση, είναι η ύπαρξη “καρτέλ”. Νομίζω ότι έχουμε αφήσει ανέλεγκτα, είτε ως Αυτοδιοίκηση, είτε ως τεχνική διοίκηση, να κερδοσκοπούν και να αισχροκερδούν αυτή τη στιγμή μέσα στην κρίση διάφοροι, πάνω σε προϊόντα. Αυτό πρέπει να τελειώνει».

Σε αυτή την παρακίνηση του κ. Παγίδα, ο κ. Λεονταρίτης, εκλαμβάνοντας την παρέμβαση του προέδρου του ΔΣΣ, ως προσωπική, τον κατηγόρησε για προσπάθεια δημιουργίας εντυπώσεων, υποστηρίζοντας, πως φωτογράφισε, κατονόμασε και υπέδειξε την Περιφέρεια και τον ίδιο, ως υπεύθυνους για την κατάσταση.

Την «παρεξήγηση» έσπευσαν να λύσουν οι υπόλοιποι νομικοί και ομιλητές του πάνελ, οι οποίοι διευκρίνισαν, πως το ζήτημα όντως υφίσταται, ωστόσο απαιτείται αυστηρός κρατικός σχεδιασμός, τοποθέτηση ικανών στελεχών επικεφαλής αυτής της διαδικασίας, αλλά κυρίως πολιτική βούληση της πολιτείας, προκειμένου να εξαλειφθούν τα φαινόμενα αυτά.

Σταδιακά, οι τόνοι έπεσαν και η συζήτηση συνεχίστηκε, με τους υπόλοιπους παρευρισκόμενους να συμμετέχουν ενεργά στη συζήτηση των μείζονων θεμάτων για το μέλλον των νησιωτικών περιοχών.