Τα όνειρα ζωντανεύουν στις Κυκλάδες

Τα στοιχεία που παρατίθενται στο άρθρο, προέρχονται από την Ετήσια Έκθεση Ελληνικού Εμπορίου, της Ε.Σ.Ε.Ε. - Ινστιτούτο Εμπορίου & Υπηρεσιών (ΙΝ.ΕΜ.Υ.) και είναι ενδεικτικά της εικόνας του εμπορίου, τόσο για την περιφέρειά μας, όσο και για το σύνολο της επικράτειας, ενώ ειδικά στοιχεία, όπως η δραστηριότητα και η αποτελεσματικότητα ανά εργαζόμενο στις κύριες κατηγορίες του εμπορίου καθώς και οι δείκτες του κλάδου, θα βοηθήσουν τον αναγνώστη, να συγκρίνει στοιχεία της δικής του επιχειρήσεις, με αυτά του μέσου όρου, όπως διαμορφώνεται σε επίπεδο χώρας.

1. Η διάρθρωση του Εμπορίου στις Περιφέρειες της χώρας

Με εξαίρεση τις αστικές περιοχές, το ειδικό βάρος της μη μισθωτής απασχόλησης στο εμπόριο στις περιφέρειες της χώρας, παραμένει σημαντικό.

Σε σχέση με το 2009, η απασχόληση μειώθηκε στις περισσότερες από τις περιφέρειες της χώρας και κυρίως στην Αττική, ενώ αυξήθηκε κυρίως στις περιφέ­ρειες Ηπείρου και Νοτίου Αιγαίου.

Η μη μισθωτή απασχόληση στον τομέα μειώνεται στις περισσότερες περιφέρειες της χώρας.

Οι σημαντικότερες μειώσεις ανά περιφέρεια ως προς τη θέση στην επιχείρηση είναι οι εξής:

• Στην κατηγορία των εργοδοτών οι σημαντικότερες μειώσεις παρατηρούνται στο Π.Σ. Θεσσαλονίκης και ακολουθούν οι περιφέρειες Στερεάς και Δυτικής Ελλάδας, Νοτίου Αιγαίου και Θεσσαλίας.
• Η κατηγορία των αυτοαπασχολουμένων μειώνεται σε όλες σχεδόν τις περιφέρειες, με εξαίρεση το Π.Σ. Θεσσαλονίκης, την Ήπειρο και τα Ιόνια Νησιά.
• Επίσης, η κατηγορία των βοηθών μειώνεται σε όλες σχεδόν τις περιφέρειες, με εξαί­ρεση τη Στερεά Ελλάδα, την Ήπειρο και τη Δυτική Μακεδονία.
• Η αύξηση των μισθωτών συντελείται κυρίως στο Π.Σ. Θεσσαλονίκης, στο Νότιο Αιγαίο, στην Πελοπόννησο, στη Δυτική Ελλάδα, στην Ήπειρο και στη Θεσσαλία. Σημαντικό ρό­λο έχουν οι μεταβολές που επήλθαν στη μισθωτή εργασία στις εν λόγω περιφέρειες, καθώς αντισταθμίστηκαν οι αρνητικές επιπτώσεις από τις μεταβολές των υπόλοιπων κατηγοριών.

Πίνακας 1.1 - Η διάρθρωση της απασχόλησης του εμπορίου, κατά θέση στην επιχείρηση

Πίνακας 1.2 - Οι μεταβολές στην απασχόληση του εμπορίου κατά περιφέρεια και θέση στην επιχείρηση

2. Η διάρθρωση των κλάδων του εμπορίου στις περιφέρειες

Από τα στοιχεία της ανάλυσης για τη διάρθρωση της απασχόλησης στους κλάδους του το­μέα σε επίπεδο περιφέρειας προκύπτει ότι στον κλάδο του λιανικού εμπορίου συγκεντρώ­νεται ο κύριος όγκος της απασχόλησης σε όλες τις περιφέρειες της χώρας (Πίνακας 2.1).

Η απασχόληση στο χονδρικό εμπόριο βρίσκεται συγκεντρωμένη κυρίως στις αστικές πε­ριοχές της χώρας (Π.Σ. Αθηνών, Θεσσαλονίκης και Υπόλοιπο Αττικής), καθώς του αναλο­γεί περίπου το 1/4 των απασχολουμένων σε αυτές τις περιφέρειες.

Σημαντικό μερίδιο στην απασχόληση στον κλάδο του εμπορίου & συντήρησης οχημάτων έχουν οι περιφέρειες των Ιονίων Νήσων και της Δυτικής Ελλάδας όπου εργάζεται περί­που το 17% των απασχολουμένων σε αυτές τις περιφέρειες.

Πίνακας 2.1 - Η διάρθρωση της απασχόλησης κατά κλάδο του εμπορίου στις περιφέρειες

Οι μεταβολές της απασχόλησης του τομέα στις περισσότερες από τις περιφέρειες της χώ­ρας, αφορούν κυρίως τις μεταβολές που επήλθαν στον κλάδο του λιανικού εμπορίου (Πί­νακας 2.2).

Ειδικότερα, η μείωση της απασχόλησης του κλάδου του λιανικού εμπορίου σε Κεντρική Μακεδονία, Ιόνια Νησιά και Πελοπόννησο επηρέασε τις συνολικότερες μεταβολές της α­πασχόλησης στις εν λόγω περιφέρειες. Η απασχόληση του κλάδου αυξήθηκε κυρίως στην περιφέρεια Ηπείρου, ενώ η αύξηση στη Στερεά Ελλάδα μείωσε τις επιπτώσεις στην απα­σχόληση της περιφέρειας από τη μείωση του κλάδου του χονδρικού εμπορίου.

Στο χονδρικό εμπόριο οι θετικές μεταβολές σε Κεντρική Μακεδονία και Δυτική Ελλάδα μείωσαν τις επιπτώσεις από τη μείωση της απασχόλησης από τον κλάδο του λιανικού εμπορίου στις εν λόγω περιφέρειες. Επιπλέον, η απασχόληση του κλάδου αυξήθηκε και στην περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου επηρεάζοντας τη συνολική μεταβολή σε αυτήν, ενώ έχει σημαντικό ρόλο στη μείωση της απασχόλησης στην περιφέρεια της Κρήτης.

Πίνακας 2.2 - Οι μεταβολές στην απασχόληση στους κλάδους του εμπορίου ανά περιφέρεια

Στο εμπόριο & συντήρηση οχημάτων η μείωση της απασχόλησης του κλάδου, σε συνδυα­σμό με τη μείωση του κλάδου του λιανικού εμπορίου στις περιφέρειες Βορείου Αιγαίου, Υπολοίπου Αττικής και Π.Σ. Θεσσαλονίκης, επηρέασε τις συνολικές μεταβολές της απα­σχόλησης του τομέα σε αυτές. Η απασχόληση στον κλάδο αυξήθηκε στη Δυτική Μακεδο­νία και τη Στερεά Ελλάδα, ενώ έχει σημαντικό ρόλο στη μείωση της απασχόλησης στην πε­ριφέρεια της Θεσσαλίας. Τέλος, μαζί με τη μεταβολή κυρίως του χονδρικού εμπορίου δια­δραματίζει σημαντικό ρόλο στη μείωση που επήλθε στην απασχόληση στο Π.Σ. Αθηνών.

3. Η απασχόληση στις ελληνικές εμπορικές ΑΕ και ΕΠΕ

Οι πωλήσεις ανά απασχολούμενο το 2009 ανήλθαν σε  € 313 χιλ. σημειώνοντας πτώση κατά 7,7% σε σχέση με το 2008. Το 2009 υπήρξε μείωση του δείκτη σε όλους τους τομείς του εμπορίου, με σημαντικότερη αυτή στο εμπόριο αυτοκινήτων (8,4%) και στο χονδρικό εμπόριο (8,3%). Στο λιανικό εμπόριο, υπήρξε πτώση 3,7%. Μεταξύ των τεσσάρων κλιμακίων μεγέθους, η μεγαλύτερη πτώση καταγράφηκε στις πολύ μικρές επιχειρήσεις.

Πίνακας 3.1 - Πωλήσεις ανά απασχολούμενο ανά τομέα δραστηριότητας και ανά κλιμάκιο απασχόλησης: 2007-2009 - Σύνολο επιχειρήσεων (‘000 €)

Τα μεικτά κέρδη ανά απασχολούμενο το 2009 ανήλθαν σε € 67 χιλ., παρουσιάζοντας μικρή μείωση (2,9%) σε σχέση με το 2008. Στο λιανικό εμπόριο καθώς και στο εμπόριο αυτοκινήτων η μείωση σε σχέση με το 2008 ήταν 4,5% και 7,7% αντίστοιχα. Αντίθετα, η τιμή του δείκτη έμεινε σταθερή στο χονδρικό εμπόριο. Την υψηλότερη επίδοση είχε το χονδρικό εμπόριο, με € 90 χιλ. ανά απασχολούμενο, και τη χαμηλότερη το λιανικό εμπό­ριο, με € 42 χιλ.

Από πλευράς κλιμακίων απασχόλησης, η μεγαλύτερη μείωση του δείκτη (7,1%), καταγρά­φηκε στις εταιρείες που απασχολούσαν 10 έως και 49 απασχολουμένους.

Πίνακας 3.2 - Μεικτά κέρδη* ανά απασχολούμενο ανά τομέα δραστηριότητας και ανά κλιμάκιο απασχόλησης: 2007-2009 - Σύνολο επιχειρήσεων (‘000 €)

Το ποσοστό μεικτού κέρδους αυξήθηκε το 2009 και στα τέσσερα κλιμάκια μεγέθους. Μεταξύ των 12 ομάδων στις οποίες υποδιαιρούνται οι εταιρείες, περισσότερο εμφανής ήταν στις μεγάλες εταιρείες του χονδρικού εμπορίου. Υποχώρηση καταγράφηκε στις ομάδες των μεσαίων εταιρειών του λιανικού εμπορίου και των μεγάλων των αυτοκινήτων-ανταλλακτικών.

Πίνακας 3.3. Ποσοστό μεικτού κέρδους* ανά τομέα δραστηριότητας και ανά κλιμάκιο απασχόλησης: 2007-2009 - Σύνολο επιχειρήσεων (%)

4. Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου

Το 2009 στην περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, είχαν έδρα 220 εμπορικές εταιρείες ΑΕ και ΕΠΕ, το 2,5% του συνόλου. Το ενεργητικό τους καλύπτει το 10% του συνολικού ενεργητικού και ο κύκλος εργασιών τους το 1,3% των συνολικών πωλήσεων των εμπορικών ΑΕ και ΕΠΕ της χωράς.

Οι πωλήσεις διαμορφώθηκαν σε € 1.001,3 εκατ. παρουσιάζοντας μείωση κατά 5,9%. Τα μεικτά κέρδη επίσης μειώθηκαν κατά 9% με αποτέλεσμα τη μικρή μείωση του ποσοστού του μεικτού κέρδους σε 12%. Τα λειτουργικά κέρδη για το 2009 παρουσίασαν μείωση κατά 10,1% και τα καθαρά κατά 23,9%. Συνεπώς το ποσοστό καθαρού κέρδους περιορίστηκε σε 1,3% από 1,6% και η αποδοτικότητα των ιδίων κεφαλαίων σε 7,5% έναντι 9,9% το 2008.

Τα συνολικά κεφάλαια ανήλθαν σε € 623,5 εκατ. μειωμένα κατά 2% και, σε συνδυασμό με  την ταχύτερη μείωση των πωλήσεων, η κυκλοφοριακή ταχύτητα ενεργητικού περιορί­στηκε σε 1,6:1. Το πάγιο ενεργητικό αυξήθηκε κατά 2,5% ενώ το κυκλοφορούν μειώθηκε κατά 6,6%. Η μέση διάρκεια είσπραξης απαιτήσεων και η μέση διάρκεια διατήρησης των αποθεμάτων παρουσίασαν άνοδο και διαμορφώθηκαν στις 78 και 50 ημέρες αντίστοιχα.

Τα ίδια κεφάλαια παρέμειναν στάσιμα, ενώ οι υποχρεώσεις μειώθηκαν κατά 2,9%. Συνε­πώς η δανειακή επιβάρυνση σημείωσε μικρή πτώση σε 71,5%. 0 λόγος βραχυπρόθεσμων προς μεσομακροπρόθεσμες υποχρεώσεις μειώθηκε σημαντικά, ενώ το μερίδιο των τρα­πεζικών υποχρεώσεων συνέχισε να αυξάνεται και διαμορφώθηκε σε 49,2%. Όλοι οι δεί­κτες ρευστότητας παρουσίασαν άνοδο σε σχέση με το 2008.

Διάγραμμα - Νότιο Αιγαίο (διάρθρωση ενεργητικού=100%)