Τα όνειρα ζωντανεύουν στις Κυκλάδες

H Amazon δεν θα ήθελε να γνωρίζετε τι είναι αυτό το οποίο γνωρίζει για σας. Η εν λόγω ηλεκτρονική εταιρεία πωλήσεων όχι μόνο παρακολουθεί και καταγράφει τα βιβλία που αγοράζετε από τα «ράφια» της, αλλά επιπλέον κρατά σε αρχείο και εκείνα τα βιβλία που αναζητείτε χωρίς να αγοράζετε.

Με τον τρόπο αυτό μπορεί από τη μεριά της να σας συστήσει στην επόμενη επίσκεψή σας κάποια άλλα βιβλία, αναλόγως των ενδιαφερόντων σας. Εν τω μεταξύ, οι πληροφορίες που συλλέγει από το ηλεκτρονικό της βιβλίο, το Kindle, είναι ακόμα πιο πλούσιες. Γνωρίζει πόσο χρόνο χρειάζεται το κάθε άτομο για να διαβάσει μία σελίδα, πόσο για να κρατήσει σημειώσεις και ούτω καθ' εξής. Ωστόσο, η Amazon αρνείται να αποκαλύψει ποια δεδομένα συγκεντρώνει ή τον τρόπο με τον οποίο τα επεξεργάζεται.

Πολύτιμα στοιχεία

Δεν είναι, πάντως, η μόνη. Σε όλη τη διαδικτυακή οικονομία οι επιχειρήσεις συλλέγουν όγκους δεδομένων σχετικά με τους ανθρώπους, τις δραστηριότητές τους, τις επιλογές τους και τις προτιμήσεις τους, τις σχέσεις τους με άλλα άτομα και ακόμα και το πού βρίσκονται μια δεδομένη στιγμή. Λόγου χάριν, η εταιρεία του Facebook παρακολουθεί την πορεία 400 εκατ. χρηστών σε όλο τον κόσμο, οι μισοί εκ των οποίων δαπανούν κατά μέσο όρο μία ώρα την ημέρα στη συγκεκριμένη δραστηριότητα. Η Facebook δεν αποκαλύπτει τα στοιχεία που συλλέγει, ενώ η Google δίνει ελάχιστα και συγκεντρώνει πολλαπλάσια.

«Αισθάνονται αμηχανία που προκαλείται τόσος θόρυβος για κάτι που θεωρούν ως το ανταγωνιστικό τους πλεονέκτημα», επισημαίνει ο Τιμ Ορέϊλι, εκδότης του χώρου και γνώστης της υψηλής τεχνολογίας στο Ιντερνετ. «Σας ενημερώνω, πάντως, ότι δεν έχει τόσο να κάνει με τα ευαίσθητα ζητήματα της παραβίασης της ιδιωτικότητας, όσο με το ότι η εκάστοτε εταιρεία δεν θέλει να αποκαλύψει τα εμπορικά της μυστικά».

Μελέτη συμπεριφοράς

Από τη δική της πλευρά η eBay, η οποία εκ πρώτης όψεως δεν μοιάζει με τίποτε άλλο πέραν μιας ουδέτερης πλατφόρμας εμπορικών ανταλλαγών και συναλλαγών, κάνει εκατοντάδες προσαρμογές και αλλαγές, οι οποίες βασίζονται στην πληροφόρηση σχετικά με τη συμπεριφορά των χρηστών, το ποιες προσφορές κάνουν, με ποια σειρά, με ποια κριτήρια ψάχνουν αντικείμενα, πόση ώρα δαπανούν ανά σελίδα και ποιες είναι οι τάσεις στις δημοπρατούμενες τιμές. Κάθε κατηγορία προϊόντος αντιμετωπίζεται ως μία μικρο-οικονομία και στο πλαίσιο αυτό τη διαχειρίζεται η εταιρεία. Λόγου χάριν, εάν ένα δημοπρατούμενο και ακριβό αντικείμενο έχει αναζητηθεί πάμπολλες φορές, αλλά οι πωλήσεις του είναι περιορισμένες, ίσως σημαίνει ότι η ζήτηση υπερβαίνει την προσφορά. Οπότε, η eΒay ενδεχομένως να αναζητήσει με τη σειρά της έναν συνεταίρο για να ανταποκριθεί στη ζήτηση.

Τέλος, η εταιρεία, η οποία εξαντλεί στο έπακρο τα περιθώρια εκμετάλλευσης αυτών των πληροφοριών για τη συμπεριφορά των χρηστών της, ώστε να ενισχύσει τα έσοδά της, είναι η Google. Η εταιρεία χρησιμοποιεί τεράστιες ποσότητες από πληροφορίες, τις οποίες δεν μπορεί να διανοηθεί κανείς και τις οποίες ίσως θεωρεί φαινομενικά ανούσιες και κερδίζει πολλά. Αυτό μπορεί σε ένα βαθμό να εξηγεί και το πώς μία σχετικά νεαρή επιχείρηση παγκοσμίου βεληνεκούς όπως η Google έχει σήμερα κεφαλαιοποίηση 170 δισεκατομμύρια δολάρια.

Πληροφορίες με υπεραξία

Η πληροφορία για την Gοogle είναι ένα παραπροϊόν, το οποίο αυτομάτως ανακυκλώνεται για να βελτιώσει την εξυπηρέτηση πελατών ή να γεννήσει ένα εντελώς νέο προϊόν.

Όπως στην περίπτωση της συλλογής και αποκωδικοποίησης πληροφοριών, που σχετίζονται με τη λανθασμένη πληκτρολόγηση λέξεων κατά τη διαδικασία της αναζήτησης. Η διόρθωση της ορθογραφίας είναι μία πρωτοπόρος μέθοδος, που ανέπτυξε η Google και εφαρμόζεται σε όλες τις γλώσσες. Αν και η Microsoft είχε δαπανήσει εκατομμύρια δολάρια για να αναπτύξει σύστημα ελέγχου ορθογραφίας, η Google βρήκε την πρώτη ύλη δωρεάν. Της την προσφέρουν οι χρήστες της, όταν πληκτρολογούν λάθος λέξη, αλλά την «διορθώνουν», όταν εντοπίζουν το σωστό αποτέλεσμα.

Το φαινόμενο Google

Νέα δεδομένα

Έξι αιώνες μετά την ανακάλυψη της τυπογραφίας από τον Γουτεμβέργιο και τρεις μετά την πρώτη νομοθεσία, η οποία προστάτευε τα πνευματικά δικαιώματα του Σαίξπηρ, του Μίλτωνα και των συναδέλφων τους, υπάρχει ανάγκη να αναδιατυπωθούν πολλά. Στην εποχή της πληροφορίας και της αφθονίας των δεδομένων, οι σχέσεις μεταξύ της τεχνολογίας και του κράτους μεταβάλλονται για μία ακόμα φορά στην ιστορία.

Έξι ευρύτατα πεδία θα πρέπει να καλύψουν οι νέοι νόμοι, δηλαδή την ιδιωτικότητα, την ασφάλεια, τη συγκράτηση/φύλαξη δεδομένων, την επεξεργασία, την ιδιοκτησία τους και την ακεραιότητα της πληροφορίας. Στο θέμα της ιδιωτικότητας, οι προβληματισμοί είναι μεγάλοι. Οι άνθρωποι σήμερα έχουν δημοσιοποιήσει τις περισσότερες προσωπικές πληροφορίες από ποτέ. Χρειάζεται να τους δοθεί περισσότερος έλεγχος επ' αυτών σε συνεργασία με τον εκάστοτε φορέα. Στο θέμα της ασφάλειας, η Καλιφόρνια είχε εισαγάγει νόμο που ζητούσε από τις εταιρείες να ενημερώνουν το κοινό, όταν παραβιαζόταν η ασφάλεια επί των προσωπικών τους στοιχείων και αναγκάζονταν να επενδύσουν περισσότερα στην ενίσχυσή της. Η διατήρηση αρχείων επ' άπειρον εκτιμάται ότι θα διευκολυνθεί στο μέλλον, ενώ στην επεξεργασία δεδομένων διαμορφώνεται μία νέα αρχή, η οποία υπαγορεύει το να μη χρησιμοποιούνται ως εργαλείο διακρίσεων εις βάρος των χρηστών. Στο θέμα της κατοχής προσωπικών πληροφοριών υπάρχει η τάση να παραλληλίζεται με τα ιδιοκτησιακά δικαιώματα, ενώ η ακεραιότητα της πληροφορίας δεν δύναται να προσκρούει στη λογοκρισία. Ο ΠΟΕ μπορεί να επιληφθεί, ώστε η πληροφορία να ρέει ελεύθερα, όπως ρέουν τα αγαθά και οι υπηρεσίες.