Τα όνειρα ζωντανεύουν στις Κυκλάδες

... είναι ο τίτλος της Γνώμης Πρωτοβουλίας που εξέδωσε η Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή της Ελλάδος (Ο.Κ.Ε.), ένα συνταγματικά αναγνωρισμένο θεσμικό όργανο, που έχει ως αποστολή την προώθηση του κοινωνικού διαλόγου και τη γνωμοδότηση επί θεμάτων γενικότερης κοινωνικοοικονομικής πολιτικής.

Στη συγκεκριμένη γνωμοδότησή της, η Ο.Κ.Ε. διατυπώνει τις θέσεις της σχετικά με ζητήματα περιβάλλοντος - τουρισμού, καθώς και συγκεκριμένες προτάσεις για την καθιέρωση ενός «πράσινου» μοντέλου τουριστικής ανάπτυξης.

Από τη διερεύνηση της σχέσης της τουριστικής δραστηριότητας με την κλιματική αλλαγή έχει προκύψει ως συμπέρασμα ότι ο τουρισμός ευθύνεται για το 5% των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα παγκοσμίως. Αυτό αποδίδεται, μεταξύ άλλων, και στην εξάρτηση της τουριστικής βιομηχανίας σε ρυπογόνες δραστηριότητες (από τις μεταφορές μέχρι τα συστήματα κλιματισμού) που επιβαρύνουν με τις εκπομπές τους την ατμόσφαιρα.

Η  αλλαγή του κλίματος, με τη σειρά της, επηρεάζει τόσο τον τουρισμό, όσο και όλες τις εξ αυτού εξαρτώμενες δραστηριότητες. Αρνητικές αναμένονται οι επιπτώσεις των συντελούμενων κλιματικών αλλαγών στον κλάδο του τουρισμού, κυρίως στους παραθαλάσσιους οικισμούς, τα μικρά νησιά, τις ορεινές περιοχές που φιλοξενούν χειμερινό τουρισμό και σε προορισμούς που χαρακτηρίζονται από το πλούσιο φυσικό περιβάλλον τους.

Η προσαρμογή του κλάδου στα νέα δεδομένα πρέπει να είναι άμεση, με την υιοθέτηση πολιτικών προστασίας του περιβάλλοντος και πρακτικών αειφόρου ανάπτυξης, ιδίως σε κατεξοχήν τουριστικούς προορισμούς, όπως π.χ. η Μεσόγειος των 120 εκατ. επισκεπτών ετησίως. Για να μπορέσει ο τουρισμός να αποκτήσει μεγαλύτερη δυναμική, και μάλιστα κατά τρόπο φιλικό προς το περιβάλλον, θα πρέπει, εκτός από τις παραδοσιακές μορφές του, να αναπτυχθούν και άλλες μορφές, οι λεγόμενες εναλλακτικές.

Οι περιβαλλοντικές επιπτώσεις της τουριστικής ανάπτυξης και οι συνέπειες των κλιματικών αλλαγών στον τουρισμό, συνιστούν δυο όψεις του ίδιου νομίσματος και, για αυτό το λόγο, η σχέση μεταξύ περιβάλλοντος - τουρισμού δεν θα πρέπει να εντάσσεται σε μια βραχυ-μεσοπρόθεσμη λογική, η οποία δημιουργεί τον κίνδυνο υπερεκμετάλλευσης και σταδιακής υποβάθμισης των περιβαλλοντικών πόρων.

Αντίθετα, απαιτείται, σύμφωνα με την Ο.Κ.Ε., μία στρατηγική τουριστικής ανάπτυξης με σταθερό προσανατολισμό και συγκεκριμένους στόχους. Επιβάλλεται ο εκσυγχρονισμός των αναποτελεσματικών και ανεπαρκών πολιτικών του παρελθόντος στη λογική της βιώσιμης ανάπτυξης και της αειφορίας.

Οι προτάσεις της Ο.Κ.Ε. εκκινούν από μέτρα αναγκαία για μια τουριστική αναπτυξιακή πολιτική, εκτείνονται στους τομείς της χωροταξίας, της πολεοδομίας και του περιβάλλοντος και καταλήγουν σε ειδικότερα θέματα που αφορούν στο τοπίο, τη διαχείριση απορριμμάτων, το νερό και την ενέργεια.