ΤΗΝΟΣ (ΛΟΥΤΡΑ)
Τη μοναχική οικογένεια της Αγίας Ούρσουλας ίδρυσε η Αγία Άγγελα στην Πρέσκεια της Ιταλίας το 16ο αιώνα (και συγκεκριμένα στις 25 Νοεμβρίου 1535) για να επιδίδεται σ’ εκείνα τα φιλανθρωπικά έργα που απαιτούσαν οι εξωτερικές δυστυχίες και οι πνευματικές ανάγκες της εποχής, και ιδιαίτερα για την εκπαίδευση με ποικίλους τρόπους των κοριτσιών, μικρών και μεγάλων, καθώς και των οικογενειών.
Το συγκρότημα στα Λουτρά άρχισε να λειτουργεί το 1862 (είχε προηγηθεί η λειτουργία σχολής στη Νάξο), αφού είχε ξεκινήσει δειλά-δειλά από ένα μικρό σπιτάκι (δωρεά) του τότε Αρχιεπισκόπου Νάξου-Τήνου για τις ανάγκες των ορφανών και των φτωχών. Ο σκοπός του τάγματος των Ουρσουλινών παραμένει ο ίδιος, η δόξα του Θεού και η Σωτηρία των ανθρώπων. Οι αδελφές Ουρσουλίνες είχαν στα Λουτρά με το πέρασμα των χρόνων:
Ήδη από το 1876-77 από όλο το χώρο της Ανατολής υποβάλλονταν αιτήσεις νέων μαθητριών κι από το 1914-30 άνοιξε τις πόρτες του προς τα κορίτσια όλων των δογμάτων και θρησκειών και μάλιστα της Αριστοκρατίας (μιας και το επίπεδο των γνώσεων το οποίο παρείχε η σχολή ήταν το ανώτατο της εποχής) και όχι μόνο της Τήνου.
Το 1931 άρχισε να λειτουργεί το ιδιωτικό Ελληνογαλλικό γυμνάσιο, αναγνωρισμένο και ισότιμο με τα υπόλοιπα ιδιωτικά γυμνάσια της χώρας μας. Το γυμνάσιο έκλεισε με τον πόλεμο και η έδρα του μεταφέρθηκε αργότερα στο Ψυχικό της Αθήνας (το οποίο λειτουργεί μέχρι και σήμερα). Από το 1935 άρχισε να λειτουργεί και το αναγνωρισμένο δημοτικό, όπου φοιτούσαν παιδιά της περιοχής.
Το δημοτικό σχολείο λειτούργησε μέχρι το 1984, οπότε έκλεισε επειδή ο αγροτικός κόσμος του νησιού είχε λιγοστέψει και δεν υπήρχαν παιδιά, καθώς και οι ίδιες οι μοναχές δεν ήταν σε θέση να αντιμετωπίσουν τις ολοένα αυξανόμενες ανάγκες λειτουργίας του. Από το 1964 μέχρι το 1991 λειτούργησε σχολή ταπητουργίας, η οποία απασχολούσε αρκετά κορίτσια της Τήνου, εκτός από τους αργαλειούς και τη ραπτική (κατά τα τελευταία χρόνια λειτουργίας της είχε αναγνωρισθεί από τον ΕΟΜΜΕΧ). Σήμερα αναζητούνται νέοι τρόποι, ώστε οι αδελφές και οι κτηριακές εγκαταστάσεις, αληθινά μεγαλοπρεπείς να εξυπηρετήσουν την Τήνο, τους κατοίκους της και την εκκλησία στις νέες μορφές διαποίμανσης που παρουσιάζονται. Ήδη σε ένα τμήμα των εγκαταστάσεων στεγάζεται το ενιαίο δημόσιο δημοτικό σχολείο του Δήμου Εξωμβούργου, αλλά και σε ένα άλλο το κατηχητικό κέντρο για τα παιδιά των χωριών. Επίσης σε ένα τμήμα των προαύλιων χώρων γίνονται πολιτιστικές εκδηλώσεις στα πλαίσια του ετήσιου Φεστιβάλ Δήμου Εξωμβούργου Τήνου.
Από τις μοναδικές αίθουσες στις οποίες δεν έχει αλλάξει κάτι μέχρι και σήμερα είναι το Φαρμακείο - Ιατρείο. Αυτό το ιατρείο ήταν από το νοσοκομείο ολόκληρου του νησιού αφού εκεί εξυπηρετούνταν οι ασθενείς από όλο το νησί! H νοσοκόμα αδελφή εξυπηρετούσε έτσι τις ανάγκες του νησιού και κυρίως παρείχε τις πρώτες βοήθειες. Ίσως να γίνονταν εκεί και μικροεπεμβάσεις, το σίγουρο πάντως είναι ότι λειτουργούσε και σαν οδοντιατρείο, αλλά και σαν κουρείο (κυρίως για τις μαθήτριες).
Το ιατρείο αυτό παρείχε επίσης και φάρμακα στους ασθενείς, αφού λειτουργούσε και σαν φαρμακείο. Τα φάρμακα αυτά παρασκευάζονταν και αυτά στον ίδιο χώρο, από βότανα του νησιού ( πχ ο κρόκος). Για το λόγο αυτό χαρακτηρίσθηκε και ως ένα είδος Εξωτερικού Ιατρείου. Η απέναντι αίθουσα και ο διάδρομος χρησίμευαν ως χώροι αναμονής των ασθενών.
Υαλικά σκεύη και τα επίσημα σερβίτσια… Όλα όπως τότε, νομίζεις ότι σε λίγο θα εμφανιστούν οι μοναχές για να παραθέσουν γεύμα… Στην τραπεζαρία υπάρχει ο άμβωνας και μπορείτε να διακρίνετε τον εντυπωσιακό φωτισμό της!
Πήλινα, κεραμικά, μαρμάρινα, σιδερένια και ξύλινα σκεύη μαρτυρούν το μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού της ζωής. Σκεύη πριν την εμφάνιση του Ηλεκτρικού ρεύματος, αλλά και πρώτες συσκευές που λειτουργούν με ηλεκτρικό ρεύμα (πχ μαχαίρια κοπής τυριού).
Κουζίνα που λειτουργεί με ξύλα, κουζίνα που λειτουργεί με πετρέλαιο, άλλη με ρεύμα γενικότερα ένας καταπληκτικός χώρος με πληθώρα εκθεμάτων! Κουζινικά σκεύη σύγχρονα και παλαιά! Ένας τεράστιος μαρμάρινος νεροχύτης κατέχει τιμητική θέση στο χώρο αυτό. Ζυγαριές, ταψιά, τηγάνια, φορμάκια για τα γλυκά, τα πάντα για να καλύψεις την τροφή 300 και άνω ατόμων!
Καθώς φεύγετε από την κουζίνα μπορείτε να ρίξετε μια ματιά στις 2 εισόδους του monte-plats (χειροκίνητου ασανσέρ τροφίμων) το οποίο μετέφερε το φαγητό στις τραπεζαρίες των κοριτσιών οι οποίες βρίσκονται στον επάνω όροφο.
Μία από τις τραπεζαρίες των κοριτσιών. Χαρακτηριστικό αυτής της τραπεζαρίας είναι τα «μαρμάρινα» τραπέζια. Σε αυτήν υπάρχει σήμερα κατάλογος των μαθητριών που φοίτησαν σε αυτή τη σχολή. Συνεχίζοντας θα δείτε δεξιά στο διάδρομο το ασανσέρ τροφίμων.
Τα αναρρωτήρια είναι τρία. Σε αυτά ανάρρωναν οι άρρωστες μαθήτριες μέχρι να γίνουν καλά. Στις πόρτες και στα κρεβάτια βρίσκονται οι επίσημες στολές των κοριτσιών με το έμβλημα της σχολής και τα καπελάκια τους. Προχωρώντας προς το τρίτο αναρρωτήριο θα δείτε το δωμάτιο της υπεύθυνης μοναχής για τις άρρωστες μαθήτριες και στο τρίτο αναρρωτήριο μπορείτε να δείτε παιχνίδια και βιβλία τα οποία χρησίμευαν για τις άρρωστες μαθήτριες.
Αίθουσα υποδοχής επισκεπτών και γονέων. Η μικρή αυτή τραπεζαρία ήταν για τους ιερείς και για τους επισκέπτες (τα ροφήματά τους φτιάχνονταν στο χώρο όπου βρίσκεται σήμερα το τσαγκαράδικο). Στο τέλος σε αυτή την αίθουσα μπορείτε να αγοράσετε ένα αναμνηστικό από το μουσείο ή να αφήσετε κάτι για τη συντήρηση των μουσειακών αυτών χώρων.
Απέναντι βρίσκεται το σαλόνι της σχολής- μονής , όπου μπορείτε να δείτε την επίπλωση της εποχής, καθώς επίσης και μερικά από τα πιάνα της σχολής. Μπορείτε εκεί να γράψετε στο τέλος της ξενάγησης μία ιδέα ή την εντύπωσή σας στο βιβλίο εντυπώσεων.
Το παρεκκλήσιο της μονής είναι αφιερωμένο στην ιερά καρδία του Ιησού. Έτσι το μοναστήρι, η σχολή και η ονομασία τους είναι αφιερωμένα στην Ιερά Καρδία του Ιησού.
Στο παρεκκλήσιο μπορείτε να δείτε εκτός από τους πάγκους και τα στασίδια (δυνατότητα προσευχής των μοναχών), εικόνες και αγάλματα Αγίων, το ξύλινο εξομολογητήριο, παλαιά αρτοφόρια και φωτιστικά του παρεκκλησίου (στον πρόναο), καθώς και ένα τμήμα της βιβλιοθήκης. Υπάρχουν επίσης βάζα, βάσεις, κηροπήγια και ότι χρειάζονταν για την τέλεση της ιεράς Ακολουθίας. Αν θέλετε μπορείτε επίσης να ανάψετε ένα κερί ή να γράψετε παρακλήσεις.
Το μικρό αυτό τσαγκαράδικο φέρνει νοσταλγία εκείνων των χρόνων, όταν οι ίδιες οι μοναχές με τη βοήθεια συγγενών και φίλων, έφτιαχναν τα παπούτσια για τα παιδιά και για τις ίδιες.
Καθώς προχωράτε μετά από το τρίτο αναρρωτήριο θα μπείτε στο άβατο του μοναστηριού. Αποκλειστικός χώρος των μοναχών στον οποίο απαγορευόταν να περάσει ή ακόμα να δει οποιαδήποτε μαθήτρια. Θα δείτε ένα δωμάτιο το οποίο προφανώς ήταν των δόκιμων (πριν γίνουν μοναχές) και έναν βοηθητικό αποθηκευτικό χώρο.
Στη συνέχεια ξεκινάνε τα κελιά των μοναχών, τα οποία κατά κύριο λόγο είναι ατομικά, υπάρχουν βέβαια και κελιά με δύο κρεβάτια. Αυτό γιατί κάποια κελιά έπρεπε να είναι με δύο κρεβάτια, ώστε σε περίπτωση αρρώστιας μία μοναχή να φροντίζει την άλλη. Ένα άλλο ενδεχόμενο είναι η μεταφορά κρεβατιών από τον παραπάνω όροφο για τη λειτουργία του μουσείου.
Κάθε κελί περιέχει κρεβάτι, κομοδίνο, λάμπα (πριν την εμφάνιση του ρεύματος), κανάτα και λεκανίτσα για τις ατομικές ανάγκες των μοναχών και ένα είδος κρεμάστρας. Στο διάδρομο των κελιών μπορείτε να διακρίνετε τον εντυπωσιακό τρόπο αντιστήριξης του όλου συγκροτήματος, των φωτισμό και τη θέα του κάθε κελιού, αλλά και το συνδυασμό των ωραίων χρωμάτων στους τοίχους.
Το τελευταίο κελί είναι αυτό της Ηγουμένης. Δεν υπάρχει κάτι το ιδιαίτερο εκτός από την ωραία ξύλινη «επίπλωση» της εποχής. Στο κελί αυτό επίσης υπάρχει μία από τις φορητές τουαλέτες σε στυλ μικρού σεντουκιού.
Στο διάδρομο έξω την αίθουσα κοινότητας των μοναχών υπάρχει φωτογραφικό υλικό της εποχής και ο τηλεφωνικός θάλαμος. Στην αίθουσα κοινότητας συναθροιζόταν οι μοναχές κατά τη διάρκεια της ημέρας. Σήμερα στην αίθουσα αυτή φιλοξενείται παράλληλα η αίθουσα φωτογραφίας. Έτσι εκτός από τη βιβλιοθήκη και τα τραπέζια των μοναχών υπάρχουν φωτογραφικές μηχανές, αρνητικά εκτύπωσης φωτογραφιών, ακόμα και γραμμόφωνα!
Την αίθουσα διακοσμούν προσωπογραφίες μοναχών (κυρίως Ηγουμένων του μοναστηριού). Εκεί υπάρχουν επίσης αναμνηστικά που δίδονταν παλαιότερα, το κλακουάρ και στο κέντρο της αίθουσας το μαγκάλι.
Στο γραφείο της Ηγουμένης υπάρχει η παλιά κλειδοθήκη του μοναστηριού, ένα χειροποίητο χαλί, το γραφείο και άλλα δύο secretaries (προφανώς των δύο γραμματέων), παλιά souvenirs της σχολής, το σεντούκι με τα τρία κλειδιά και μία μεγάλη ξύλινη αρχειοθήκη.
Η ευθύνη για το περιεχόμενο των καταχωρήσεων - εταιρικών παρουσιάσεων των μελών του Portal - βαρύνει αποκλειστικά και μόνο τον κάθε επιχειρηματία ή τον υπεύθυνο της επιχείρησης και σε καμία περίπτωση τους φορείς υλοποίησης και λειτουργίας.