«Ένας αιώνας γνώσης στα ράφια ενός βιβλιοπωλείου»

Εντευκτήριο γνώσης, τόπος περισυλλογής που στεγάζει ανήσυχες συντροφιές, λίγα μέτρα από την κεντρική αγορά της Ερμούπολης στην οδό Σταματίου Πρωίου 5, το παραδοσιακό βιβλιοπωλείο του Στάθη Σταθόπουλου μπαίνει φέτος στα 93 χρόνια του κατέχοντας μια περίοπτη θέση: ανήκει στα δέκα μακροβιότερα της χώρας.

Ήταν στις αρχές του 1912 όταν ο Γεώργιος Ευσταθίου Σταθόπουλος, εκ Γορτυνίας ορμώμενος, δέχεται πρόσκληση από τον θείο του Δ. Κυριαζόπουλο, ήδη ιδιοκτήτη ευημερούντος βιβλιοχαρτοπωλείου στην Ερμούπολη, για να τον διαδεχτεί στην επιχείρησή του.

Λάτρης της μάθησης ο Γεώργιος Σταθόπουλος μεταφέρει το βιβλιοπωλείο του από την τότε οδό Ερμού στο νεοκλασικό μέγαρο Μιέσερ (1841) με την ολομάρμαρη πρόσοψη, στην οδό Σταμ. Πρωίου. Εκδότης της Εφημερίδας των Ομολογιών και συνεργάτης του Ψυχάρη, ο Γ. Σταθόπουλος, πατέρας του σημερινού ιδιοκτήτη κ. Στάθη Σταθόπουλου, κληροδοτεί στον γιο του το μεράκι της βιβλιοφιλίας. Ο γιος συνυπάρχει με τον πατέρα στην επιχείρηση μέχρι τον θάνατο του τελευταίου τις ύστερες μέρες της Κατοχής κι έκτοτε, μαζί με τη σύζυγό του, ζουν μέσα στα βιβλία λειτουργώντας το μικρό βιβλιοπωλείο με πρότυπο τρόπο.

Το βιβλιοχαρτοπωλείο «ΣΤΑΘΟΠΟΥΛΟΣ» στεγάζει όνειρα μαθητικά, μυθογραφίες, νοητικές ακροβασίες γενεών ποιητών και συγγραφέων και το 1980 μετατρέπεται πλέον σε αμιγές βιβλιοπωλείο. Δέκα χρόνια αργότερα, ο δεύτερος όροφος, εκεί που τον 19^ο αιώνα στεγαζόταν η Μουσική Σχολή του διάσημου Ιταλού μαέστρου Μπιφέρνο, μετατρέπεται με την σειρά του σε αναγνωστήριο. Εδώ πλέον, μαζί με τα ειδώλια, τα προσωπικά ενθυμήματα, τις αιωνόβιες σελίδες, κρύβεται  ένας πραγματικός θησαυρός.

Στους προσεγμένους και ζεστούς χώρους του ισογείου και του αναγνωστηρίου, προσωπική υπόθεση του ζεύγους Σταθοπούλου, προσφέρονται στους φιλομαθείς 300 τίτλοι λευκωμάτων γενικού ενδιαφέροντος  και περισσότεροι από 20.000 τίτλοι βιβλίων.

Το αρχείο του βιβλιοπωλείου περιέχει τοπικές εφημερίδες από το 1901, όλα τα έργα των Συριανών συγγραφέων, του Ροΐδη, του Βικέλα, της Μπούμη-Παππά, του Μπαστιά, του Μάνου Ελευθερίου, του Κουκουλέ, τη σπάνια «Ιστορία της Σύρας» του Τιμολέοντα  Αμπελά (1800). Στο αναγνωστικό κοινό προσφέρεται, επίσης, η σπάνια συλλογή 360 συγγραμμάτων και η αλληλογραφία με το Πατριαρχείο του Λεωνίδα Φιλιππίδη, καθηγητή της ιστορίας των θρησκευμάτων. Τέλος, αυτό το στέκι αποτολμά εικαστικές δραστηριότητες, βιβλιοπαρουσιάσεις και προβολή σημαντικών εκδόσεων.

Ο κ. Στάθης Σταθόπουλος, πάντοτε επί των σπανίων για τις μέρες μας επάλξεων της γνώσης, είχε την χαρά και την ικανοποίηση να δει τον εαυτό του να βραβεύεται πέντε φορές:

To 1994 και, ξανά, το 2001 παραλαμβάνει βραβεία από τον Εμπορικό Σύλλογο Σύρου, ενώ το 1997 το Επιμελητήριο Κυκλάδων συμπεριλαμβάνει το βιβλιοπωλείο σε βράβευση ως μία εκ των παλαιοτέρων Συριανών επιχειρήσεων που συνέβαλαν στην επιχειρηματική και πνευματική ανάπτυξη της Ερμούπολης.

Το Δεκέμβριο του 2004, ο Στάθης Σταθόπουλος παραλαμβάνει με συγκίνηση Τιμητικό Δίπλωμα & Αργυρό Μετάλλιο που απονέμεται τιμής ένεκεν σε έξι βιβλιοεκδότες και ανθρώπους των Γραμμάτων για το έτος 2003, σε μια τελετή, η οποία λαμβάνει χώρα στην Αίθουσα της Γερουσίας της Ελληνικής Εθνολογικής Εταιρείας (Παλαιά Βουλή).

Τον χορό των - μέχρι τώρα - βραβείων κλείνει τον Αύγουστο του 2005, ο Δήμος Ερμούπολης, απονέμει με την σειρά του στον Στάθη Σταθόπουλο «Τιμητική Διάκριση για  την προσφορά του στη διάδοση του καλού βιβλίου, τη δημιουργία αναγνωστηρίου και το υψηλό επαγγελματικό του ήθος».

Ο Στάθης Σταθόπουλος διανύει με διαύγεια πνεύματος και κέφι για δουλειά την όγδοη δεκαετία του βίου του, με συνεργάτη και συνοδοιπόρο την, επί 60 συναπτά έτη σύντροφο της ζωής του, κυρία Πόπη, χωρίς να έχει συνταξιοδοτηθεί και παραμένοντας ενεργό μέλος του Εμπορικού Συλλόγου Σύρου και του Επιμελητηρίου Κυκλάδων. Έξω από τις αγοραίες διαδικασίες, οι συναλλαγές με τους πελάτες επεκτείνονται και στην αποτύπωση ενθουσιωδών σχολίων στο σημειωματάριο - βιβλίο εντυπώσεων του βιβλιοπωλείου και στην αποστολή, από πελάτες, ευχαριστηρίων και συγχαρητηρίων επιστολών στους ιδιοκτήτες.

Ο κ. Σταθόπουλος αρέσκεται να αναφέρεται πάντοτε με συγκίνηση στην εξής στιχομυθία που έγινε κατά την διάρκεια της τελετής βράβευσής του στην Παλαιά Βουλή, όπου με απορία κάποιος αθηναίος εκδότης τον ρωτά: «Μα πώς επιζεί περίπου 100 χρόνια ένα βιβλιοπωλείο στην επαρχία;» και προτού προλάβει εκείνος να απαντήσει, αποκρίνεται αντί αυτού κάποιος από την ομήγυρη: «Μα η Σύρος δεν είναι επαρχία, αγαπητέ μου!».

Σε αρχόντισσα πόλη με πολύφερνη ιστορία όπως η  Ερμούπολη, χώροι σαν το βιβλιοπωλείο «ΣΤΑΘΟΠΟΥΛΟΣ» διαγράφουν αυτομάτως και αυτοδικαίως τον χαρακτηρισμό «επαρχία» και κάνουν υπερήφανους τους δημιουργούς του.